Bài giảng Khoa học môi trường - Chương 6: Ô nhiễm môi trường và biện pháp xử lý - Lê Quốc Tuấn

pdf 81 trang ngocly 2751
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Khoa học môi trường - Chương 6: Ô nhiễm môi trường và biện pháp xử lý - Lê Quốc Tuấn", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_khoa_hoc_moi_truong_chuong_6_o_nhiem_moi_truong_va.pdf

Nội dung text: Bài giảng Khoa học môi trường - Chương 6: Ô nhiễm môi trường và biện pháp xử lý - Lê Quốc Tuấn

  1. CHCHÖÖÔNGÔNG 66 OÂ nhieãm moâi tröôøng vaø bieän phaùp xöû lyù TS.TS. LeâLeâ QuoQuoácác TuaTuaánán KhoaKhoa MoâiMoâi trtrööôôøngøng vavaøø TaTaøøii nguyeânnguyeân ÑÑaaïiïi hohoïcïc NoângNoâng LaâmLaâm TP.TP. HoHoàà ChChíí MinhMinh
  2. GiôGiôùiùi thiethieäuäu chungchung ™™ ChaChaátát gaâygaây oâoâ nhieãmnhieãm moâimoâi trtrööôôøngøng cocoùù nguonguoànàn gogoácác khakhaùcùc nhaunhau ™™ CoCoùù thetheåå ttììmm thathaáyáy ôôûû cacaùcùc moâimoâi trtrööôôøngøng:: biebieånån,, ccöûöûaa soângsoâng,, hohoà,à, ññaaátát ™™ VieVieäcäc loaloaïiïi thathaûiûi cacaùcùc chachaátát gaâygaây oâoâ nhieãmnhieãm ttöøöø nhnhööõngõng vuvuøngøng ññaõaõ bòbò oâoâ nhieãmnhieãm ñöñöôôïcïc gogoïiïi lalaøø ““SSöûöûaa chchööõaõa sinhsinh hohoïcïc”” (Bioremediation).(Bioremediation). ™™ SSöûöûaa chchööõaõa sinhsinh hohoïcïc ñöñöôôïcïc ththöïöïcc hiehieänän bôbôûiûi cacaùcùc vivi sinhsinh vavaätät vavaøø hoahoaïtït ññooängäng cucuûaûa chuchuùngùng ™™ VieVieäcäc ssöûöûaa chchööõaõa sinhsinh hohoïcïc cocoùù thetheåå ñöñöôôïcïc taêngtaêng ccööôôøngøng quaqua quaquaùù trtrììnhnh cungcung cacaápáp chachaátát dinhdinh ddööôõngôõng chocho VSVVSV hoahoaëcëc taêngtaêng ccööôôøngøng quaquaànàn sosoáá llööôôïngïng vivi sinhsinh vavaätät tataïiïi vuvuøngøng cacaànàn xxöûöû lylyù.ù.
  3. Hoà Haàm moû ïi tra âng Nöôùc möa No aët Khí thaûi eà m Thaûi töø øn b tra haàm moû aûy Ch Laéng neàn ñaùy Roø ræ, chaûy traøn Ñaäp áp Chì rôi xuoáng hoà ân la cho Baõi Chaát thaûi töø caùc nhaø maùy Ñaäp Thaønh phoá Baûi choân Chaûy Beán ñaäu laáp hoùa traøn thuyeàn chaát Beán caûng Khu xöû lyù buøn thaûi Baûi choân laáp cuõ Baõi boà laáp, choân trong moâi tröôøng chaát thaûi Baûi choân laáp chaát thaûi nguy haïi Vò trí xöû lyù buøn thaûi Giaøn khoan daàu Daàu traøn ngoaøi khôi Ñaïi Nguoàn goác cuûa chaát thaûi ñi vaøo döông Vò trí coù söï hieän dieän chaát gaây oâ nhieãm Buøn thaûi töø giaøn khoan
  4. ChaChaátát gaâygaây oâoâ nhieãmnhieãm moâimoâi trtrööôôøngøng ™ VoâVoâ côcô ™ Kim loaïiï : Cd, Hg, Ag, Co, Pb, Cu, Cr, Fe ™ Chaátá phoùngù xaï,ï nitrate, nitrite, phosphate, Cyanide ™ HHööõuõu côcô ™ Phaân huûyû sinh hoïcï : nöôùcù thaûiû , buønø thaûiû , chaátá thaûiû noâng nghieäpä vaøø cheáá bieáná ™ Chaátá thaûiû hoùaù daàuà : daàuà , diesel, BTEX ™ Chaátá thaûiû toångå hôïpï : thuoácá tröø saâu, dieätä coû,û HCHC coùù halogen, hydrocarbon maïchï voøngø ™ SinhSinh hohoïcïc:: cacaùcùc mamaàmàm bebeänhänh (vi(vi khuakhuaånån,, virus)virus) ™ KhKhíí ™ Khí: SO2, CO2, NOx, methane ™ Caùcù hôïpï chaátá höõuõu cô bay hôi, CFC, haïtï buïiï
  5. ChaChaáátt thathaûûii voâvoâ côcô ™ KimKim loaloaïiïi vavaøø cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát voâvoâ côcô khakhaùcùc thathaûiûi vavaøoøo moâimoâi trtrööôôøngøng ttöøöø cacaùcùc hoahoaïtït ññooängäng khaikhai thathaùcùc momoû,û, luyeluyeänän kimkim,, checheáá tataïoïo pin,pin, trotroàngàng trotroïtït ™ NhieNhieàuàu kimkim loaloaïiïi lalaøø cacaànàn thiethieátát chocho sinhsinh vavaätät nhnhööngng vôvôùiùi nonoàngàng ññooää caocao ththìì cocoùù thetheåå trôtrôûû neânneân ññooäcäc ™ KimKim loaloaïiïi ñöñöôôïcïc hahaápáp thuthu vavaøø ttííchch luõyluõy trongtrong chuoãichuoãi ththöùöùcc aênaên sinhsinh thathaùiùi vôvôùiùi nonoàngàng ññooää caocao trongtrong quaquaùù trtrììnhnh phaphaùtùt tataùnùn sinhsinh hohoïcïc ™ KimKim loaloaïiïi khoângkhoâng thetheåå bòbò phaânphaân huhuûyûy bôbôûiûi cacaùcùc quaquaùù trtrììnhnh hohoùaùa hohoïcïc hoahoaëcëc sinhsinh hohoïcïc,, dodo ññooùù vievieäcäc xxöûöû lylyùù kimkim loaloaïiïi phaphaûiûi lalaøø quaquaùù trtrììnhnh tataäpäp trungtrung ((ngaênngaên cacaûnûn quaquaùù trtrììnhnh phaphaùtùt tataùnùn),), ññooùngùng gogoùiùi hoahoaëcëc tataùiùi checheáá
  6. Nguoàn goác vaø aûnh höôûng cuûa caùc chaát gaây oâ nhieãm Chaátá thaûiû voâ cô NguoNguoànàn gogoácác AAÛnhÛnh hhööôôûngûng Arsenic Luyeänä kim, thuoácá tröø saâu Ñoäcä Buïiï amian Sôn nhaø,ø queùtù voâi Ung thö phoåiå Cadmium Saûnû xuaátá pin Ung thö thaänä Chì Saûnû xuaátá pin, acquy, xaêng Maátá caân baèngè heää thoángá thaànà kinh Thuûyû ngaân Saûnû xuaátá chlor-alkali, thuoácá Maátá caân baèngè heää thoángá tröø saâu, dieätä naámá thaànà kinh, cheátá Nitrate/Nitrite Chaûyû traønø beàà maëtë , baûoû quaûnû Ung thö, thieáuá maùuù thòt Ñoátá nhieân lieäuä Gaây boûngû , möa acid SO2 Phosphate Hoaïtï ñoängä noâng nghieäpä Gaây phuùù döôõng
  7. Caùcböôùcxöûlyù kim loaïi Kim loaïi trong Nöôùc moû, nöôùc thaûi caùc nhaø nöôùc thaûi maùy, nöôùc trong moâi tröôøng Haáp thu Chaát haáp thu voâ cô, Keát tuûa höõu cô vaø sinh hoïc Taùch chieát Buøn hoaït tính Vi sinh vaät vaø sinh khoái Phuïc hoài kim loaïi Loaïi thaûi Arthrobacter Tannin (thuûy Bacillus phaân ñöôïc, söû duïng ñöôïc kim loaïi ñoäc coâ ñaëc) Taùi söû duïng taøi OÂ nhieãm Söû duïng Haït gel nguyeân moâi tröôøng hieäu quaû tannin
  8. HaHaápáp thuthu sinhsinh hohoïïcc ™ CaCaùcùc vavaätät lielieäuäu sinhsinh hohoïcïc cocoùù thetheåå hahaápáp thuthu nhienhieàuàu kimkim loaloaïiïi khakhaùcùc nhaunhau ™ PhaPhaûnûn öùöùngng cucuûaûa teteáá babaøoøo vivi khuakhuaånån ññooáiái vôvôùiùi nonoàngàng ññooää caocao cucuûaûa kimkim loaloaïiïi cocoùù thetheåå lalaøø momoätät trongtrong cacaùcùc quaquaùù trtrììnhnh sausau:: ™ Loaïiï ra khoûiû teáá baøoø ™ Laáyá naêng löôïngï töø kim loaïiï ™ Coâ laäpä noäiä baøoø bôûiû caùcù protein ™ Coâ laäpä ngoaïiï baøoø baèngè caùcù polysaccharide treân maøngø ™ Bieáná ñoåiå hoùaù hoïcï ™ VieVieäcäc ssöûöû duduïngïng vavaätät lielieäuäu sinhsinh hohoïcïc ññeeåå xxöûöû lylyùù kimkim loaloaïiïi ththööôôøngøng quaqua 22 dadaïngïng:: ™ Qua quaùù trình khöû ñoäcä tính cuûaû kim loaïiï ™ Phuïcï hoàià caùcù kim loaïiï coùù giaùù trò cao
  9. Cô cheá haáp thu sinh hoïc Beân ngoaøi maøng Haáp thu sinh hoïc Maøng ngoaøi Keânh Thaåm thaáu ion Maøng teá baøo Bôm ra Khöû Beân trong maøng Protein vaän chuyeån Thio Keát tuûa Caùc nhoùm chöùc naêng nein (OH-, S2-) Taïo phöùc hôïp vôùi Khoâng baøo nhoùm -SH
  10. 1. Dòch chöùa kim loaïi 2. Chaûy gioït 3. Kieåm soaùt löa toác 4. OÁng daãn 5. Caáp dòch 6. Chaát haáp thu 7. Beå phaûn öùng 8. Thoaùt nöôùc 9. Beå chöùa 10. Dòch khoâng chöùa kim loaïi Moâ hình phaûn öùng haáp thu sinh hoïc kim loaïi
  11. LaLaééngng ngoangoaïïii babaøøoo ™ TrongTrong moâimoâi trtrööôôøngøng cocoùù sulphatesulphate,, kimkim loaloaïiïi nanaëngëng cocoùù thetheåå ñöñöôôïcïc loaloaïiïi thathaûiûi babaèngèng hoahoaïtït ññooängäng cucuûaûa vivi sinhsinh vavaätät kkîî khkhíí DesulfovibrioDesulfovibrio vavaøø DesulfotomaculumDesulfotomaculum 2- - 1. 3SO4 + 2 lactic acid Æ 3H2S + 6HCO3 2+ + 2. H2S + Cu Æ CuS + 2H - ™ HCOHCO3 trongtrong phaphaûnûn öùöùngng 11 phaânphaân huhuûyûy tataïoïo thathaønhønh COCO2 vavaøø nnööôôùcùc,, lalaømøm taêngtaêng pHpH vavaøø taêngtaêng quaquaùù trtrììnhnh kekeátát tutuûû sulphidesulphide ™ LLööôôïngïng ddöö HH2SS ththööôôøngøng gaâygaây ññooäcäc vavaøø aênaên momoønøn thiethieátát bòbò,, neânneân cocoùù thetheåå ññieieàuàu chchæænhnh nguonguoànàn carboncarbon cungcung cacaápáp,, hoahoaëcëc cuõngcuõng cocoùù thetheåå ñöñöôôïcïc xxöûöû lylyùù bôbôûiûi vivi khuakhuaånån llööuu huyhuyønhønh ™ CoCoùù thetheåå ssöûöû duduïngïng moâmoâ hhììnhnh bubuønøn hoahoaïtït ttíínhnh ngngööôôïcïc dodoøngøng xxöûöû lylyùù kimkim loaloaïiïi nanaëngëng
  12. H S Beå phaûn öùng qua 2 lôùp buøn hoaït tính Loaïi sulphide Nöôùc kî khí ñeå loaïi boû saïch kim loaïi Dòch chöùa kim loaïi Taùch buøn Döôõng chaát Buøn hoaït tính Chaát taïo boâng
  13. CaCaùùcc chachaáátt voâvoâ côcô khakhaùùcc ™ Caùcù chaátá voâ cô khaùcù nhö nitrate, phosphate, sulphate, cyanide vaøø arsenic ™ Nitrate, phosphate chuûû yeáuá töø caùcù coâng trình xöû lyùù nöôùcù thaûiû , chaûyû traønø beàà maëtë qua caùcù vuøngø noâng nghieäpä , coâng nghieäpä vaøø ñöôïcï pha loaõng ôûû caùcù con soâng ™ Tuy nhieân vôùiù noâng ñoää cao thì chuùngù seõ gaây neân hieänä töôïngï phuùù döôõng laømø giaûmû chaátá löôïngï nöôùcù ™ Moätä soáá vi sinh vaätä coùù khaûû naêng loaïiï nitrate vaøø phosphate trong ñoùù coùù taûoû luïcï ™ Moätä löôïngï lôùnù cyanide töø khai thaùcù vaøngø . Cyanide coùù theåå ñöôïcï loaïiï thaûiû bôûiû caùcù taùcù nhaân oxi hoùaù nhö chlorine hoaëcë peroxide ™ Caùcù PP sinh hoïcï cuõng ñang ñöôïcï nghieân cöùu nhö haápá thu sinh hoïcï cyanid baèngè naámá moácá Fusarium lateritium
  14. OÂOÂ nhieãmnhieãm moâimoâi trtrööôôøngøng nnööôôùcùc dodo nnööôôùcùc thathaûiûi sinhsinh hoahoaïtït
  15. HieHieänän ttööôôïngïng phuphuùù ddööôõngôõng ((ôôûû soângsoâng))
  16. HieHieänän ttööôôïngïng phuphuùù ddööôõngôõng ôôûû biebieåånn ((thuthuûyûy trietrieàuàu ññooû)û)
  17. XXÖÛÖÛ LYLYÙÙ TATAÏIÏI NGUONGUOÀNÀN ChaChaátát gaâygaây oâoâ OÂOÂ nhieãmnhieãm nhieãmnhieãm XXöûöû lylyùù tataïiïi nguonguoànàn
  18. PhPhööôngông aaùnùn xxöûöû lylyùù nnööôôùùcc thathaûiûi sinhsinh hoahoaïtït
  19. PhPhööôngông aaùnùn 11 COÂNGCOÂNG NGHENGHEÄÄ SINHSINH THATHAÙIÙI LALAØØ MOMOÄTÄT LLÖÏÖÏAA CHOCHOÏN???ÏN???
  20. Cuïm moâ hình öùng duïng
  21. ThThöïöïcc vavaätät phuphuûû bebeàà mamaëtët phaphaûiûi ñöñöôôïcïc llöïöïaa chochoïnïn ddöïöïaa vavaøoøo khakhaûû naêngnaêng hahaápáp thuthu chachaátát thathaûiûi
  22. Moâ hình thí nghieäm
  23. Sau 2 naêm vaänhaønh
  24. Cô cheá loaïi thaûi caùc chaát oâ nhieãm trong heä thoáng ñaát ngaäp nöôùc Source: ROUX ASSOCIATES, INC.
  25. Heä thoáng ñaátngaäpnöôùcñaõñöôïc öùng duïng nhieàu nôi treân theá giôùi
  26. PhPhööôngông aaùnùn 22 ((TaTaäpäp trungtrung nnööôôùcùc thathaûiûi ñöñöôôïcïc)) HoHoàà sinhsinh hohoïcïc
  27. ÁNH SÁNG MẶT TRỜI GIÓ O2 O2 Vi tảo Động vật phù du Vùng hiếukhí Vi khuẩn Nướcthải CO , NH , PO 3-, H O hiếukhí 2 3 4 2 Vùng tùy nghi Chấtrắn Vi khuẩn lắng nền đáy ỵ kỵ khí CH4, CO2, NH3, H2S Vùng k khí Cô cheá xöû lyù nöôùc thaûi trong hoà sinh hoïc
  28. Nöôùc thaûi (BOD treân 300 mg/l) hùtïcù odøgcoxöû cho duøng ao caùc töï Thöù Ao kî khí Giai ñoaïn sô caáp y öù thaûi nöôùc lyù BOD giaûm 50-70% trong 1- 5 ngaøy Ao tuøy nghi Giai ñoaïn II 20-40 ngaøy Ao laéng Giai ñoaïn III 1-7 ngaøy Nöôùc ñaàu ra (BOD < 25mg/l)
  29. AoAo kkîî khkhíí
  30. CaCaùùcc dadaïïngng aoao hiehieááuu khkhíí
  31. PhPhööôngông aaùnùn 33 XXöûöû lylyùù tataïiïi nguonguoànàn quyquy moâmoâ hohoää giagia ñìñìnhnh
  32. XXöûöû lylyùù nnööôôùcùc nhieãmnhieãm KLNKLN babaèngèng ththöïöïcc vavaätät
  33. ChaChaáátt thathaûûii cocoùù nguonguoàànn gogoáácc ttöøöø dadaààuu momoûû ™ DaDaàuàu momoûû lalaøø momoätät phphöùöùcc hôhôïpïp gogoàmàm cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát hhööõuõu côcô ™ ThaThaønhønh phaphaànàn chchíínhnh trongtrong dadaàuàu momoûû lalaøø hydrocarbonhydrocarbon cocoùù phaânphaân ttöûöû llööôôïngïng ttöøöø thathaápáp ññeeánán caocao,, cocoùù cacaáuáu trutruùcùc phaânphaân ttöûöû phphöùöùcc tataïpïp ((mamaïchïch thathaúngúng,, mamaïchïch nhanhaùnhùnh,, vovoøngøng,, vovoøngøng thômthôm )) ™ NgoaNgoaøiøi rara cocoønøn cocoùù cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát dòdò vovoøngøng chchöùöùaa sulphursulphur,, nitrogen,nitrogen, oxygenoxygen vavaøø kimkim loaloaïiïi nanaëngëng
  34. DaDaààuu thoâtho⠙ DaDaàuàu thoâthoâ lalaøø kekeátát quaquaûû cucuûaûa quaquaùù trtrììnhnh phaânphaân huhuûyûy kkîî khkhíí xaxaùcùc sinhsinh vavaätät trongtrong thôthôøiøi giangian dadaøiøi ddööôôùiùi ññaaátát ™ TrongTrong ññieieàuàu kiekieänän aaùpùp suasuaátát vavaøø nhienhieätät ññooää caocao cacaùcùc chachaátát hhööõuõu côcô chuyechuyeånån thathaønhønh khkhíí,, dadaàuàu loloûngûng,, dadaàuàu seseätät vavaøø hahaécéc íínn ™ MoMoätät phaphaànàn trongtrong dadaàuàu thoâthoâ cocoùù chchöùöùaa BTEXBTEX vavaøø PAH.PAH. KhiKhi dadaàuàu thoâthoâ bòbò ññaaåyåy leânleân mamaëtët ññaaátát dodo aaùpùp suasuaátát vavaøø nhienhieätät ññooää caocao hoahoaëcëc bòbò roroøø rrææ ttöøöø cacaùcùc bebeåå chchöùöùaa ththìì cacaùcùc nanaøyøy ññii vavaøoøo moâimoâi trtrööôôøngøng ™ BTEXBTEX vavaøø PHAPHA lalaøø cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát ññooäcäc,, mamaëcëc duduøø khoângkhoâng tantan trongtrong nnööôôùcùc,, deãdeã didi chuyechuyeånån vavaøø cocoùù thetheåå gaâygaây oâoâ nhieãmnhieãm nnööôôùcùc ngangaàmàm
  35. Beå chöùa daàu bò roø ræ Bay hôi Ñaù khoâng thaám Doøng daàu Vuøng chöa baûo hoøa Taûng nöôùc Chaát höõu cô Doøng nöôùc hoøa tan ngaàm Söï phaân boá hydrocarbon trong ñaát töø söï coá roø ræ daàu (Bossert vaø Compeau, 1995)
  36. XXöûöû lylyùù sinhsinh hohoïïcc dadaààuu tratraønøn ™ DaDaàuàu tratraønøn khoângkhoâng trotroänän laãnlaãn trongtrong nnööôôùcùc biebieånån vavaøø noãinoãi treântreân mamaëtët nnööôôùcùc,, tataïoïo ññieieàuàu kiekieänän chocho cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát baybay hôihôi ññii vavaøoøo khoângkhoâng khkhíí ™ SSöïöï phaânphaân tataùnùn dadaàuàu treântreân mamaëtët biebieånån chocho phepheùpùp cacaùcùc sinhsinh vavaätät phaânphaân huhuûyûy dadaàuàu momoätät cacaùchùch ttöïöï nhieânnhieân ™ SSöïöï phaânphaân huhuûyûy dadaàuàu dieãndieãn rara tataïiïi bebeàà mamaëtët tietieápáp xuxuùcùc gigiööõaõa dadaàuàu vavaøø nnööôôùcùc DoDo ññooù,ù, dadaàuàu cacaøngøng phaânphaân tataùnùn ththìì totoácác ññooää phaânphaân huhuûyûy cacaøngøng caocao ™ ÑÑeeåå taêngtaêng hiehieäuäu quaquaûû xxöûöû lylyùù dadaàuàu babaèngèng vivi sinhsinh vavaätät,, ngngööôôøiøi tata ththööôngông tataïoïo ññieieäuäu kiekieänän chocho VSVVSV phaânphaân huhuûyûy phaphaùtùt trietrieånån babaèngèng cacaùchùch theâmtheâm ddööôõngôõng chachaátát chocho chuchuùngùng (nitrogen(nitrogen vavaøø phosphorus)phosphorus)
  37. DẦU TRÀN Dầutrànlàmột trong những thảmhọa đốivới môi trường nước Che mất ánh sáng, ngăncảnhoạt động của động thựcvậtbiển Phát tán nhanh và không cốđịnh Tác động lâu dài, khó xử lý
  38. DẦU TRÀN Nguyên nhân gây nên tràn dầu
  39. HẬU QUẢ CỦA DẦU TRÀN
  40. XXửử lýlý ddầầuu trtràànn Khoanh vùng Thu gom
  41. Xử lý dầutrànbằng các hệ Phun các chế phẩmsinhhọc thống tự nhiên phân hủydầu
  42. XXöûöû lylyùù sinhsinh hohoïïcc ññaaáátt bòbò oâoâ nhieãmnhieãm ™ ÑÑaaátát chchöùöùaa momoätät llööôôïngïng lôlôùnùn vivi sinhsinh vavaätät cocoùù khakhaûû naêngnaêng ssöûöû duduïngïng hydrocarbonhydrocarbon ™ ÑÑaaátát bòbò nhieãmnhieãm hydrocarbonhydrocarbon chchöùöùaa nhienhieàuàu VSVVSV hônhôn ññaaátát khoângkhoâng bòbò nhieãmnhieãm,, nhnhööngng thathaønhønh phaphaànàn loaloaøiøi VSVVSV ththìì íítt hônhôn ™ SoSoáá phaphaänän cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát hhööõuõu côcô trongtrong moâimoâi trtrööôôøngøng aaûnhûnh hhööôôûngûng bôbôûiûi nhienhieàuàu yeyeáuáu totoá.á. ™ CaCaùcùc yeyeáuáu totoáá nanaøyøy aaûnhûnh hhööôôûngûng lôlôùnùn ññeeánán ssöïöï phaphaùtùt trietrieånån vavaøø ññooàngàng hohoùaùa cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát hhööõuõu côcô cucuûaûa VSVVSV
  43. CaCaùùcc yeyeáuáu totoáá aaûnhûnh hhööôôûngûng ññeeánán ssöïöï phaphaùtùt trietrieånån cucuûaûa ViVi sinhsinh vavaäätt ™ SSöïöï hiehieänän diedieänän cucuûaûa cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát hhööõuõu côcô phaânphaân huhuûyûy sinhsinh hohoïcïc ñöñöôôïcïc ™ SSöïöï hiehieänän diedieänän cucuûaûa cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát voâvoâ côcô cocoùù chchöùöùaa nitrogennitrogen vavaøø phosphorusphosphorus ™ NoNoàngàng ññooää oxy,oxy, nhienhieätät ññooä,ä, pHpH ™ NNööôôùcùc vavaøø ññooää aaåmåm ™ SoSoáá llööôôïngïng vavaøø thathaønhønh phaphaànàn loaloaøiøi vivi sinhsinh vavaätät ™ SSöïöï hiehieänän diedieänän cucuûaûa kimkim loaloaïiïi nanaëngëng
  44. CaCaùùcc yeyeáuáu totoáá aaûnhûnh hhööôôûngûng ññeeánán ssöïöï phaânphaân huhuûyûy cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát ™ SSöïöï phaphaùtùt trietrieånån vavaøø ññooàngàng hohoùaùa cucuûaûa vivi khuakhuaånån ™ CaCaáuáu trutruùcùc hohoùaùa hohoïcïc cucuûaûa cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát hhööõuõu côcô ™ SSöïöï cocoùù sasaünün hoahoaëc/vaëc/vaøø ññooää hohoøaøa tantan cucuûaûa vavaätät chachaátát ™ QuangQuang hohoùaùa
  45. CaCaùùcc concon ñöñöôôøøngng phaânphaân huhuûûyy hôhôïïpp chachaátát hydrocarbonhydrocarbon ™ CaCaùcùc hôhôïpïp chachaátát hohoùaùa dadaàuàu,, PAH,PAH, BTEXBTEX ñöñöôôïcïc phaânphaân huhuûyûy bôbôûiûi vivi sinhsinh vavaätät ññaaátát ™ VSVVSV duduøngøng cacaùcùc chachaátát nanaøyøy nhnhöö lalaøø nguonguoànàn carboncarbon vavaøø naêngnaêng llööôôïngïng chocho hoahoaïtït ññooängäng sosoángáng vavaøø totoångång hôhôïpïp teteáá babaøoøo ™ ThoângThoâng ththööôôøngøng cacaùcùc hydrocarbonhydrocarbon bòbò oxioxi hohoùaùa trongtrong ññieieàuàu kiekieänän hiehieáuáu khkhíí hoahoaëcëc kkîî khkhíí
  46. CON ÑÖÔØNG PHAÂN GIAÛI SINH HOÏC MOÄT SOÁ HÔÏP CHAÁT VOØNG THÔM CHU TRÌNH CREBS
  47. NguyeânNguyeân tataécéc phaphaûnûn öùöùngng phaânphaân huhuûûyy sinhsinh hohoïcïc ™ LaLaømøm chocho cacaùcùc hydrocarbonhydrocarbon thathaønhønh cacaùcùc chachaátát phaânphaân ccöïöïcc ™ NeNeáuáu lalaøø hôhôïpïp chachaátát hydrocarbonhydrocarbon mamaïchïch vovoøngøng ththìì ththöïöïcc hiehieänän phaphaûnûn öùöùngng mômôûû vovoøngøng ™ ThayThay thetheáá cacaùcùc nhonhoùmùm halogenhalogen babaèngèng nhonhoùmùm OHOH ™ CaCaùcùc phaphaûnûn öùöùngng phaânphaân huhuûyûy ñöñöôôïcïc xuxuùcùc tataùcùc bôbôûiûi cacaùcùc enzymeenzyme ññaaëcëc hiehieäuäu ™ SaSaûnûn phaphaåmåm cuocuoáiái cucuøngøng ññii vavaøoøo chuchu trtrììnhnh CrebsCrebs
  48. Ñoàng hoùa trung taâm MOÄT SOÁ HÔÏP CHAÁT VOØNG THÔM CON ÑÖÔØNG PHAÂN GIAÛI SINH HOÏC PHAÂN GIAÛI SINH CON ÑÖÔØNG
  49. Naám Taûo Vi khuaån Taûo Caùc böôùc ñaàu tieân trong phaân giaûi hydrocarbon maïch voøng bôûi naám, vi khuaån vaø taûo (Cerniglia, 1993)
  50. Con ñöôøng phaân giaûi sinh hoïc toluene (Glazer vaø Nikaido, 1994)
  51. CaCaùcùc chachaáátt hhööõuõu côcô totoångång hôhôïïpp ™ HaHaøngøng ngangaønøn hôhôïpïp chachaátát hhööõuõu côcô totoångång hôhôïpïp ñöñöôôïcïc ñöñöaa vavaøoøo moâimoâi trtrööôôøngøng ™ ÑÑieieånån hhììnhnh chocho loaloaïiïi hôhôïpïp chachaátát nanaøyøy lalaøø thuothuoácác trtröøöø saâusaâu,, diedieätät cocoûû vavaøø babaûoûo veveää ththöïöïcc vavaätät ™ ÑöÑöôôïcïc ñöñöaa vavaøoøo moâimoâi trtrööôôøngøng momoätät cacaùchùch trtröïöïcc tietieápáp ™ MoMoätät nhonhoùmùm khakhaùcùc cocoùù khakhaûû naêngnaêng gaâygaây oâoâ nhieãmnhieãm nnööôôùcùc ngangaàmàm lalaøø cacaùcùc dungdung moâimoâi cloclo hohoùaùa ™ MoMoätät loaloaïiïi hohoùaùa chachaátát ñöñöôôïcïc totoångång hôhôïpïp cocoùù ññooäcäc ttíínhnh caocao lalaøø dioxin.dioxin. ™ CoCoùù thôthôøiøi giangian babaùnùn phaânphaân huhuûyûy caocao
  52. Caáu truùc hoùa hoïc cuûa moät soá chaát dieät coân truøng thoâng duïng
  53. Thôøi gian baùn phaân huûy cuûa moät soá chaát trong moâi tröôøng Độc chất Thời gian bán phân hủy Môi trường DDT 10 năm Đất TCDD 9 năm Đất Atrazine 25 tháng Nước Benzoperylene (PAH) 14 tháng Đất Phenanthrene (PAH) 138 ngày Đất Carbofuran 45 ngày Nước
  54. SSöïöï phaânphaân huhuûûyy sinhsinh hohoïïcc cacaùùcc chachaáátt trongtrong moâimoâi trtrööôôøngøng PhaânPhaân huhuûyûy HHööõuõu sinhsinh Hoaïït ñoääng soááng cuûûa vi sinh vaätä Phaân huûyû Loaïiï boûû Caété caáuá truùcù Caété vaøø loaïiï boûû voâ sinh nguyeân töû clo maïchï voøngø chuoãi carbon Keáát quaû:û - Khoaùngù hoùùa hoaønø toaøøn hôïïp chaáát - Cung caápá naêng löôïïng cho hoaïït ñoääng soángá cuûûa vi sinh vaäät
  55. ConCon ñöñöôôøngøng phaânphaân huhuûyûy chachaátát hhööõuõu côcô totoångång hôhôïpïp
  56. Ví duï veà chuyeån hoùa sinh hoïc TNT
  57. Chuyeån hoùa sinh hoïc TNT trong ñaát
  58. Ví duï veà chuyeån hoùa sinh hoïc dioxin
  59. CoângCoâng nghengheää xxöûöû lylyùù sinhsinh hohoïcïc ™ ÑÑaaátát bòbò oâoâ nhieãmnhieãm cocoùù thetheåå xxöûöû lylyùù sinhsinh hohoïcïc babaèngèng 22 cacaùchùch:: inin situsitu vavaøø exex situsitu ÑÑaaátát bòbò oâoâ nhieãmnhieãm In-situ Ex-situ Taïiï choã Troàngà troïtï Troàngà troïtï Laøm phaân Laøm phaân Laøøm thoaùùng sinh hoïïc Laømø phaân UÛÛ ñoángá sinh hoïcï Phun hôi UÛÛ ñoángá sinh hoïcï Heää thoááng reã Beåå sinh hoïcï
  60. InIn situsitu
  61. ExEx situsitu
  62. UÛ ñoáng sinh hoïc
  63. Xöû lyù Bôm Maùytaùch Raõnh caáp Beå chöùa khí huùt khí/nöôùc döôõng chaát döôõng chaát OÁng phaân phoái khí sinh hoïc Xöû lyù laøm thoaùng Ñaát bò oâ nhieãm Nöôùc ngaàm
  64. XXöûöû lylyùù ññaaáátt bòbò oâoâ nhieãmnhieãm babaèngèng ththöïöïcc vavaätät ™ DuDuøngøng ththöïöïcc vavaätät ññeeåå hahaápáp thuthu chachaátát gaâygaây oâoâ nhieãmnhieãm vavaøø kimkim loaloaïiïi ttöøöø ññaaátát ™ XXöûöû lylyùù babaèngèng ththöïöïcc vavaätät baobao gogoàmàm cacaùcùc quaquaùù trtrììnhnh:: 1. Taùchù chieátá baèngè thöïc vaätä : loaïiï thaûiû chaátá oâ nhieãm vaøø kim loaïiï töø ñaátá baèngè caùchù tích luõy vaøø phaân huûyû trong cô theåå thöïc vaätä 2. Hoùaù hôi baèngè thöïc vaätä 3. Loïcï qua boää reã 4. OÅnÅ ñònh, chuyeånå hoùaù caùcù ñoäcä chaátá thaønhø nhöõngõng chaátá ít ñoäcä hôn. ™ XXöûöû lylyùù babaèngèng ththöïöïcc vavaätät:: HieHieäuäu quaquaûû caocao,, rereûû tietieànàn,, chichi phphíí xaâyxaây ddöïöïngng,, vavaänän hahaønhønh babaûoûo ddööôõngôõng thathaápáp,, ñöñöôôïcïc cocoàngàng ññooàngàng chachaápáp nhanhaänän
  65. Xöû lyù baèng thöïc vaät Bay hôi Tích luõy Phaân huûy Phaân huûy sinh hoïc Haáp thu Chaát oâ nhieãm Bôm As ñeán khoâng baøo Giöõ phöùc hôïp As-thiol trong laù Khöû arsenate thaønh arsenite trong laù Ngaêncaûnquaùtrìnhkhöû arsenate noäi baøo trong reã Taêng khaû naêng haáp thu arsente
  66. OÂOÂ nhieãmnhieãm khoângkhoâng khkhíí vavaøø biebieänän phaphaùpùp xxöûöû lylyùù
  67. Caùc con ñöôøng gaây oâ nhieãm khoâng khí Nguoàn EPA
  68. Caùc nguoàn gaây oâ nhieãm khoâng khí trong nhaø
  69. Huùt thuoác laù gaây ung thö phoåi
  70. KhKhíí thathaûiûi vavaøø biebieänän phaphaùpùp xxöûöû lylyùù ™ KhKhíí thathaûiûi chchöùöùaa cacaùcùc hôhôïpïp chachaátát hhööõuõu côcô baybay hôihôi (VOC),(VOC), SOSO2,, NONOx,, CFC,CFC, COCO2,, methanemethane vavaøø hahaïtït bubuïiïi ™ MoMoätät phphööôngông phaphaùpùp xxöûöû lylyùù VOCVOC lalaøø loloïcïc sinhsinh hohoïcïc,, trongtrong ññooùù VSVVSV ñöñöôôïcïc ssöûöû duduïngïng ññeâeâ phaânphaân huhuûyûy VOCVOC ™ MoMoätät sosoáá vivi sinhsinh cocoønøn ñöñöôôïcïc ssöûöû duduïngïng ññeeåå xxöûöû lylyùù HH2SS sinhsinh rara ttöøöø quaquaùù trtrììnhnh ññooátát chachaùyùy nhieânnhieân lielieäuäu hohoùaùa thathaïchïch
  71. Taùch nöôùc Phaân phoái nöôùc Than hoaït tính Doøng khí chöùa VOC Vaät lieäu loïc sinh hoïc Ngaên Bôm hoaøn löu chöùa buøn Thoaùt nöôùc Caáp vaø phaân phoái nöôùc SôSô ññooàà moâmoâ hhììnhnh xxöûöû lylyùù khkhíí cocoùù VOCVOC babaèèngng loloïïcc sinhsinh hohoïïcc